Το άρθρο 106 ΚΠοινΔ ενόψει του Συντάγματος και της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου

Abstract

Ερώτηση: Μας τέθηκε το ερώτημα αν συμβιβάζεται με το Σύνταγμα και με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου η διάταξη του άρθρου 106 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, σύμφωνα με την οποία είναι δυνατόν με απόφαση του δικαστικού συμβουλίου ύστερα από πρόταση του εισαγγελέα να στερηθεί ο κατηγορούμενος τα αναφερόμενα στο άρθρο 105 ΚΠοινΔ δικαιώματά του, ενώ διεξάγεται ανάκριση για ορισμένα εγκλήματα και έχει διαταχθεί η προσωρινή του κράτηση, κατ' εφαρμογή του άρθρου 282 ΚΠοινΔ, χωρίς να μπορεί, πριν τελειώσει η ανάκριση, να λάβει γνώση των στοιχείων της κατηγορίας και των εγγράφων της δικογραφίας και χωρίς να μπορεί να λάβει προθεσμία για να απολογηθεί ή να προτείνει μάρτυρες ή να προσκομίσει αποδείξεις για να αντικρούσει την κατηγορία. Απάντηση Η απάντηση στο ερώτημα που μας τέθηκε προϋποθέτει μια σύντομη παρουσίαση του κανονιστικού περιεχομένου των διατάξεων του Συντάγματος και της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕυρΣΔΑ), οι οποίες αποτελούν τη βάση και προσφέρουν τους κανόνες αναφοράς, για την κρίση περί τη συνταγματικότητα ή τη «συμβατότητα» της επίμαχης διάταξης. Σαν τέτοιες θα πρέπει να θεωρηθούν: α) η διάταξη του άρθρου 20 παρ. ΙΣ που κατοχυρώνει το δικαίωμα δικαστικής προστασίας, στο οποίο περιλαμβάνει και το δικαίωμα δικαστικής ακροάσεως του κατηγορουμένου, και β) το άρθρο 5 παρ. 2 και 4 της ΕυρΣΔΔ, το οποίο εγγυάται το δικαίωμα του συλληφθέντος να πληροφορηθεί το συντομότερο δυνατόν τα πραγματικά και νομικά στοιχεία που στοιχειοθετούν τις κατηγορίες που το βαρύνουν έτσι ώστε να προετοιμάσει την υπεράσπισή του, καθώς και το δικαίωμα του κρατουμένου να προσφύγει σε δικαστήριο για να ελέγξει, σύμφωνα με τις αξιώσεις της δίκαιης διεξαγωγής της δίκης του άρθρου 6 παρ. 1 ΕυρΣΔΑ και με βάση την κατ' αντιδικία διαδικασία, τη νομιμότητα της κράτησής του.